Simon Vuyk - Marianne Vaatstra, het verhaal van haar moord *****

De moord op Marianne Vaatstra (16) is een van de meest geruchtmakende misdrijven uit de Nederlandse misdaadgeschiedenis. Een regelrechte crime-classic, gekenmerkt door blunders, missers, arrestaties van onschuldige verdachten, ophef over asielzoekers, Kamervragen, complottheorieën, etc. Bovendien een ongekend drama voor de nabestaanden. Het jarenlange rechercheonderzoek mondde uit in een ware mediahype toen Jasper S., een boer die vlakbij de plaats delict woonde, de werkelijke dader bleek. Kort na diens arrestatie begon Simon Vuyk, op verzoek van vader Bauke Vaatstra, aan dit boek. Hij reconstrueerde minutieus alle gebeurtenissen van de nacht van de moord tot en met de veroordeling van de dader. Het resultaat is een waargebeurde thriller: een onthullend journalistiek document en een persoonlijk monument voor Marianne.

De vader van Marianne Vaatstra had geen betere keus kunnen maken. Simon Vuyk, onderzoeksjournalist en misdaadacteur, heeft meerdere indrukwekkende boeken op zijn naam staan zoals ‘De mysterieuze dood van Nicky Verstappen’, ‘De moord op Maja Bradaric’ en ‘De waarheid achter de vuurwerkramp’. De ervaren auteur weet in ‘Marianne Vaatstra, het verhaal van haar moord’ wederom de juiste toon te vinden om alle gevoelige informatie en aangrijpende gebeurtenissen op een rijtje te zetten. Niet alleen belicht hij de verschillende kanten, meningen en opinies, hij schroomt daarbij niet om vraagtekens te zetten bij bepaalde zaken. Zo is al snel duidelijk dat er fouten zijn gemaakt, zaken over het hoofd zijn gezien, en het onderzoek een bepaalde kant op is gestuurd, al dan niet bewust. Ook de handelswijze van Peter R. de Vries wordt onder de loep genomen, terwijl Vuyk voorheen eindredacteur was van het tv-programma van de Vries. Hij blijkt in staat de zaken objectief te bekijken en te beoordelen. Zijn schrijfstijl is beeldend, zelfs als er grote gedeeltes met informatie voorbij komen. Door het gebruik van korte zinnen aan het einde van een hoofdstuk, een gedachte of een betoog weet Vuyk de sfeer aangrijpend weer te geven.

Hoewel ik de zoektocht naar de moordenaar van Marianne Vaatstra -en de onderzoeken daaromheen- jaren op de voet heb gevolgd, is de uiteenzetting van Vuyk zo helder en volledig dat vele stukjes op zijn plek vallen. Helaas komt niet op alle vragen antwoord. Zoals de prangende vraag waarom Marianne ’s toenmalige vriendje haar alleen naar huis heeft laten fietsen, geheel in tegenstelling tot de belofte die hij haar èn haar ouders deed. Hij heeft geen idee waarom hij dat deed, zegt ook dat het de wens van Marianne zelf was. Feit blijft dat dit jarenlang zal blijven rondspoken in zijn hoofd. Ook voor Marianne’s hartsvriendin Aafke is het leven voorgoed veranderd na de moord. Het was de allereerste keer dat ze niet samen, maar ieder apart met hun vriendje uit gingen. Ze beloofden elkaar de volgende keer weer samen te gaan. Maar er kwam geen volgende keer....
In de jaren na Marianne’s dood zal Aafke een grote steun zijn voor vader Bauke.

Dit is geen boek wat je ‘even’ tussendoor kunt lezen. Ik heb het zelfs af en toe opzij moeten leggen. Het kruipt onder je huid, speelt rond in je hoofd en laat je niet meer los. De passages waar Bauke en Maaike Vaatstra, de ouders van Marianne, aan het woord zijn komen heftig binnen. De immense wanhoop en het hartverscheurende verdriet spatten van de bladzijdes af. Aan de ene kant vol vechtlust om de dader te ontmaskeren, aan de andere kant ook lamgeslagen door pure machteloosheid, het verscheurt de beide ouders. Ook de broers en zussen van Marianne hebben het zwaar, ook zij hebben enorm veel verdriet maar proberen tegelijkertijd hun ouders te steunen. Bauke vecht ervoor om zijn gezin bij elkaar te houden, maar na jaren van verdriet, schrijnend gemis en psychische druk moet hij constateren dat het hem niet is gelukt. De beleving van Bauke en Maaike is inmiddels zo verschillend, hun theorieën over de eventuele dader(s) lopen zo sterk uiteen dat zij elkaar niet meer weten te vinden. Uiteindelijk besluiten ze uit elkaar te gaan, maar ze blijven tot het laatst toe samen vechten voor gerechtigheid voor hun Marianne.

Wanneer die gerechtigheid er eindelijk komt, in de vorm van de arrestatie van Jasper S., volgt voor de nabestaanden opnieuw een rollercoaster van emoties. Dertien jaar lang stond hun leven in het teken van de zoektocht naar de moordenaar, het werd hun manier van omgaan met het verlies. Ineens wordt alles omgegooid en is er blijdschap, maar ook veel woede naar de dader toe. Al snel ligt de focus op zijn getuigenis; wat is er die nacht gebeurd? Weer voel je de pijn en de onmacht van haar dierbaren als tijdens de rechtszaak de details worden besproken. Arme Marianne, altijd al zo bang in het donker, midden in de nacht alleen naar huis fietsend zo snel ze kan. En uitgerekend op dat moment kruist Jasper S. haar pad en wordt haar ergste nachtmerrie waarheid. Wat moet het 16 jarige meisje bang zijn geweest. Al die tijd hoopt ze er levend uit te komen. Wat moet er allemaal door haar hoofd zijn geschoten toen ze voelde dat dit niet het geval zou zijn?

Bauke ligt er nog steeds wakker van ’s nachts. Er is één gedachte die al die jaren door zijn hoofd is blijven spoken en die nu weer levensgroot naar voren komt. Een gedachte die op zaterdag 1 mei 1999 postvatte. Toen hij in zijn auto op weg was naar huis. Toen hij  zijn gezin moest gaan vertellen wat er met Marianne was gebeurd: Ik moet de man vinden die dit heeft gedaan. Dan hoeft er maar één veroordeeld te worden….en dat ben ik.


Hierbij wil ik Uitgeverij Nieuw Amsterdam hartelijk danken voor het beschikbaar stellen van het recensie-exemplaar. 

Kristine Barnett - De vonk ****

Wanneer Jake drie jaar is, wordt bij hem de diagnose Autisme gesteld. De artsen drukken de ouders op het hart toch vooral hun verwachtingspatroon bij te stellen; Jake zal niet opgroeien als 'normaal' jongetje. Hij zal speciaal onderwijs nodig hebben en zal tal van therapieën moeten volgen. Maar zodra Kristine merkt dat het speciaal onderwijs Jake eerder afremt dan vooruit helpt, neemt zij een zeer omstreden beslissing: ze gaat haar zoon zelf onderwijzen en begeleiden.


Lees mijn gehele recensie op Leesfanaten.nl...

Heleen van der Kemp - Blond 15 ****

In het Vondelpark in Amsterdam wordt een jong meisje gevonden. Vermoord. Gescalpeerd. Deze gebeurtenis staat niet op zich want enige jaren eerder, is er op soortgelijke wijze een jong meisje afgeslacht. Britt Franken, rechercheur bij de politie Amsterdam, wordt op de zaak gezet. Als alleenstaande moeder met een dochter van dezelfde leeftijd als het slachtoffer is ze extra gedreven om de dader te vinden en de zaak op te lossen. Dat is niet eenvoudig, onder meer omdat de media zich er vanaf het begin af aan mee bemoeit. Maar de echte tegenstand komt uit een hoek die Britt niet had verwacht.

‘Blond 15’ is het eerste deel van een reeks met rechercheur Britt Franken in de hoofdrol. Hierna volgt ‘Afrekening’ en in oktober van dit jaar is ‘Onschendbaar’ uitgebracht. ‘Blond 15’ mag dan een dun boek zijn, het verhaal is dat zeker niet!  Heleen van der Kemp gaat voortvarend van start en wisselt spanning af met gedeeltes uit het persoonlijke leven van Britt en haar dochter Bo. Hun man en vader werd vermoord toen Bo nog heel jong was. Britt doet haar best om tegelijkertijd een goede ouder en rechercheur te zijn, maar kan niet voorkomen dat Bo gevaar dreigt te lopen. Sterker nog; zonder het te beseffen zet zij zelf het leven van haar dochter op het spel. De spanning daaromtrent wordt goed opgevoerd en juist de afwisseling met de dagelijkse dingen weet de lezer mee in het verhaal te trekken. Ik heb me geen moment verveeld tijdens het lezen van ‘Blond 15’. Het is echt een boek om lekker mee op de bank te kruipen en net zolang door te blijven lezen tot het uit is.

De auteur weet haar personages meteen tot leven te wekken, het kost je totaal geen moeite je in hen te verplaatsen. De gevoelens en emoties worden beeldend weer gegeven en ook de druk die een alleenstaande ouder ervaart is goed voelbaar. De grote rol die Social Media speelt is natuurlijk helemaal van deze tijd. Britt is bezorgd om Bo, internet heeft een grote aantrekkingskracht op haar en haar leeftijdgenootjes en doordat Britt werkt is ze niet altijd in de buurt om Bo te beschermen. Daardoor voelt ze zich soms schuldig, maar langzaam komt het besef dat haar dochter toch best verstandige beslissingen neemt. Als ouder kun je je kind niet altijd overal voor behoeden en die dreiging voel je tussen de regels door sijpelen. De cliffhanger aan het einde van ‘Blond 15’ laat je dan ook achter met een vreemd gevoel van onrust. Ik kan niet wachten om aan het volgende boek te beginnen. Heleen van der Kemp heeft er zeker een fan bij!

Yvonne van den Berg – De viool van mijn moeder *****

In de wereld van de achtjarige Else hangt een loodzwaar geheim: haar moeder komt uit een NSB-gezin. Terwijl ze opgroeit, wordt de onuitgesproken spanning tussen haar en haar moeder steeds groter. Else zoekt haar toevlucht in klassieke muziek en haar dwarsfluit. Dan vindt ze een oude verwaarloosde viool op zolder - die moet van haar moeder zijn, maar waarom speelt zij niet meer? Vele jaren later heeft Else pas de moed om het verleden van haar familie te onderzoeken. En pas wanneer haar moeder overleden is, vindt ze begrip en rust.

Yvonne van den Berg speelde na haar conservatoriumstudie dwarsfluit en piano in diverse ensembles en gaf les aan conservatoria. Later maakte ze carrière als beleidsmaker en organisator binnen de muziekwereld. 'De viool van mijn moeder’ is een autobiografische roman en tevens het debuut van de auteur. 

Met haar vloeiende schrijfstijl en prachtige zinnen, legt van den Berg het drukkende familiegeheim op tafel; haar opa was een NSB’er. Hoofdpersoon Else is nog maar acht en snapt de strekking nog niet van hetgeen haar wordt verteld. Maar zij voelt heel goed aan dat het niet goed is, dat het geheim moet blijven. De auteur weet haarfijn de tegenstrijdige gevoelens van de jonge Else neer te zetten, de liefde die zij voelt voor haar opa gaat de strijd aan met haar eigen normen en waarden. Opa die gebukt gaat onder een zware last van schuldgevoel, oma die er niet over wil praten en haar ouders die haar net niet alles vertellen. Langzaam vallen de puzzelstukjes op zijn plek, en wordt het duidelijk hoe lang de impact van opa’s beslissing nagalmt in de hele familie.

De liefde voor de muziek loopt als een rode draad door het verhaal, Else’s dwarsfluit wordt haar steun en toeverlaat. De gebeurtenissen tijdens de oorlog, zo lang geleden, vormen soms onoverbrugbare obstakels. De relatie tussen Else en haar moeder is daardoor verstoord, de onderhuidse verwijten verwarren haar en zij is te jong om die volledig te begrijpen. Pas later is zij in staat om de dingen op een volwassen manier te bekijken. Toch leidt dit uiteindelijk tot een breuk tussen beide vrouwen. Haar moeder verandert langzaam in een verbitterde vrouw. Zij heeft veel moeten opgeven door de keuzes van haar vader, maar ze heeft  dat niet volledig uitgelegd aan haar kinderen. Om hen te beschermen houdt ze veel voor zichzelf, maar dat is juist hetgeen wat onbegrip oproept. Ook op latere leeftijd. Else heeft hierdoor zelfs een tijd geen contact meer met haar moeder. Zij kan haar afwijzende gedrag niet langer meer aan. Totdat zij van haar broer  verneemt dat haar moeder ongeneselijk ziek is. Hoewel ze bang is opnieuw afgewezen te worden gaat Else toch bij haar moeder op bezoek. Het is het begin van een voorzichtig hernieuwde kennismaking en het aftasten van elkaars grenzen. De rollen zijn omgedraaid; nu is het Else die voor haar moeder zorgt. Hun grote liefde voor muziek lijmt de brokstukken van het verleden aan elkaar. Het zorgt alsnog voor wederzijds begrip, voor kleine uitingen van liefde voor elkaar en uiteindelijk herstelt langzaam het vertrouwen. De liefdevolle manier waarop Yvonne van den Berg dit beschrijft raakt mij diep. Nog steeds vliegen verwijten over en weer maar de manier waarop de vrouwen elkaar toch weten te vinden is prachtig weergegeven.

Ik ben diep onder de indruk van ‘De viool van mijn moeder’.  Ook in ons gezin werd er over de oorlog gesproken en mijn beide ouders hebben daar ieder hun eigen ervaringen in. Dat heeft ook in zekere zin hun jeugd beïnvloed. Hoewel er geen sprake was van een opa bij de NSB  vond ik toch veel herkenning in sommige passages, wat het voor mij nog indrukwekkender maakte. Ik heb veel bewondering voor het feit dat de Yvonne van den Berg het heeft aangedurfd dit boek te schrijven.

‘De viool van mijn moeder’ geeft duidelijk en eerlijk weer hoe diep dit soort keuzes kunnen ingrijpen, generaties lang. Het maakt het een boek wat je gelezen moet hebben!

Hierbij wil ik Uitgeverij Luitingh-Sijthoff heel erg bedanken voor het toezenden van dit boek.

Milou van der Will – Een enkeltje Venus ****

Gevangen in een lichaam waarin je je niet thuis voelt. Lichamelijk een man, geestelijk een vrouw. En dan? Julius doet er alles aan om zijn innerlijke stem het zwijgen op te leggen. Hij doet zijn best het leven te leiden wat men van hem verwacht. Maar een goede baan, ware liefde en wilde feesten bieden slechts een tijdelijke uitweg. Het spelen van de rol van succesvolle echtgenoot  put Julius uit en uiteindelijk lijkt de dood zijn enige vriend te zijn. Net op tijd worden hem de ogen geopend en gaat Julius de strijd aan met zichzelf èn de buitenwereld.


Een roman over transseksualiteit  is voor mij niet snel een reden om dit boek meteen op te pakken, maar het feit dat ‘Een enkeltje Venus’ is geschreven door Milou van der Will is dat wel. Net als in haar voorgaande boeken ‘Rood licht’ en ‘Breekijzer’ kiest van der Will wederom voor een onderwerp waarbij iemand die leeft aan de zelfkant van de samenleving centraal staat. Na het lezen van haar eerdere boeken was ik erg onder de indruk, en het was voor mij vanzelfsprekend dat ik ook dit boek zou lezen.

De auteur heeft mij niet teleurgesteld. ‘Een enkeltje Venus’ getuigt opnieuw van gedegen onderzoek en een groot inlevingsvermogen. De angsten, twijfels en verlangens van de hoofdpersoon worden goed uitgediept. Evenwel maakt dat ‘Een enkeltje Venus’ geen boek wat je achter elkaar uitleest. De intensiteit van de emoties van Julius heeft zijn weerslag op de lezer. Enerzijds de weerzin voor zijn eigen lijf, zijn worstelingen met zichzelf en zijn poging om ‘normaal’ te zijn. Anderzijds zijn ontluikende, oprechte  liefde voor Valerie en  zijn hartstochtelijke wens  om  vrouw te zijn. Ik heb het boek regelmatig even terzijde moeten leggen. Maar ik heb ook genoten van haar soms poëtische volzinnen, zoals deze: ‘Mijn instinct neemt het over en veegt de vloer aan met mijn zenuwen’.

Milou van der Will heeft met ‘Een enkeltje Venus’ een heel sterk boek neer gezet.  Een aanrader voor hen die in Julius’ schoenen staan, maar ook zeker voor de mensen in hun omgeving.


Hierbij wil ik Uitgeverij Cargo hartelijk danken voor het toezenden van dit bijzondere boek!

Iris Johansen - Dit schenk ik jou ****

Wanneer forensisch beeldhouwer Eve Duncan een lugubere vondst doet in haar huis en dit samen blijkt te hangen met de moord op een jong meisje, begrijpt ze al snel wie hiervoor verantwoordelijk is. Kevin Jelak - een nietsontziende seriemoordenaar - heeft het al jaren op Eve voorzien. Het feit dat Eves dochtertje lang geleden werd ontvoerd en nooit meer werd terug gevonden, gebruikt hij om haar onder druk te zetten. Hij houdt haar voor dat hij informatie heeft over de verblijfplaats van Bonnie. Het is een strohalm waar Eve maar moeilijk weerstand aan kan bieden, ook al weet ze dat Jelak een duister spel met haar speelt. Een spel op leven en dood....

Lees mijn gehele recensie op Leesfanaten.nl...

Deon Meyer's signeersessie in Bussum: 'Ik heb nog nooit een van mijn boeken opgegeten'

In het kader van 'Schrijvers op tournee' bracht Deon Meyer een promotiebezoek aan Nederland. De auteur uit Zuid-Afrika deed diverse boekwinkels aan voor een Meet & Greet en signeerde daarbij uiteraard zijn nieuwste boek 'Spoor'. In de ochtend van 2 november was Meyer, in gezelschap van Saskia Hausel (Uitgeverij A.W. Bruna), te gast bij Boekhandel Los te Bussum.

Lees hier mijn verslag voor Leesfanaten...